Trong bối cảnh kinh tế hiện đại, hành trình từ một ý tưởng đơn thuần đến khi trở thành một công ty đại chúng trên sàn giao dịch chứng khoán (IPO) là một quá trình đầy khó khăn và thách thức. Việc hiểu rõ các giai đoạn phát triển của một startup không chỉ giúp nhà đầu tư đưa ra những quyết định thông minh hơn mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc định hình tương lai của các doanh nghiệp tiềm năng. 

Vậy hành trình của một startup, từ giai đoạn hình thành ý tưởng ban đầu cho đến khi đạt được mục tiêu IPO thông qua góc nhìn của những nhà đầu tư thì sẽ như thế nào?

1. Giai đoạn Hạt giống: Nơi những ý tưởng nảy mầm

Khởi đầu của mọi startup là giai đoạn hạt giống, nơi những ý tưởng độc đáo bắt đầu nảy mầm. Đặc điểm của giai đoạn này thường là một ý tưởng hoặc bản prototype sơ khai, đôi khi đã có doanh thu nhưng rất nhỏ. Đội ngũ sáng lập và nhân viên chủ chốt sẽ là những người tiên phong, tập trung vào việc phát triển sản phẩm, nghiên cứu thị trường và xây dựng đội ngũ. Nhà đầu tư trong giai đoạn này thường là bạn bè, gia đình, nhà đầu tư thiên thần hoặc các quỹ đầu tư mạo hiểm giai đoạn hạt giống, với số tiền đầu tư dao động từ 10.000 đến 2 triệu USD. Những startup ở giai đoạn này cần tập trung vào tiềm năng của ý tưởng, năng lực của đội ngũ sáng lập và quy mô thị trường mục tiêu, đồng thời chuẩn bị cho rủi ro cao khi thống kê cho thấy có đến 90% startup thất bại ở giai đoạn này.

2. Giai đoạn Khởi động: Bước chân vào thị trường

Khi bước vào giai đoạn khởi động, startup đã có một sản phẩm hoàn chỉnh và bắt đầu có doanh thu, dù chưa có lợi nhuận. Mục tiêu chính trong giai đoạn này là tối ưu hóa sản phẩm, xây dựng cơ sở khách hàng và tăng doanh thu. Các nhà đầu tư tham gia thường là quỹ đầu tư mạo hiểm giai đoạn đầu và các nhà đầu tư thiên thần lớn. Số tiền đầu tư trong giai đoạn Series A dao động từ 2 đến 15 triệu USD, và trong Series B từ 15 đến 50 triệu USD. Tốc độ tăng trưởng người dùng, tương tác và tiềm năng thị trường là những yếu tố quan trọng cần được quan tâm, cùng với khả năng mở rộng mô hình kinh doanh.

3. Giai đoạn Tăng trưởng: Bứt phá và chiếm lĩnh thị trường

Giai đoạn tăng trưởng là lúc startup bắt đầu bứt phá và chiếm lĩnh thị trường. Đặc điểm của giai đoạn này là sự tăng trưởng nhanh chóng, với mô hình kinh doanh đã được kiểm chứng. Mục tiêu là tăng tốc tăng trưởng, mở rộng thị trường và phát triển sản phẩm mới. Nhà đầu tư tham gia trong giai đoạn này thường là các quỹ đầu tư mạo hiểm lớn và quỹ private equity nhỏ, với số tiền đầu tư từ 50 triệu USD trở lên. Startup cần tập trung vào tốc độ tăng trưởng doanh thu cao, đánh giá Unit Economics, thị phần và khả năng mở rộng thị trường quốc tế.

4. Giai đoạn Mở rộng: Củng cố vị thế và đa dạng hóa

Khi đã đạt được sự ổn định và bắt đầu có lợi nhuận, startup bước vào giai đoạn mở rộng. Mục tiêu ở giai đoạn này là củng cố vị thế và đa dạng hóa, thông qua việc mở rộng thị trường quốc tế và phát triển sản phẩm mới. Nhà đầu tư tham gia thường là các quỹ private equity lớn, nhà đầu tư tổ chức và ngân hàng đầu tư, với số tiền đầu tư lên đến hàng trăm triệu USD. Những yếu tố quan trọng cần tập trung là khả năng sinh lời, tiềm năng tăng trưởng dài hạn và vị thế cạnh tranh, cùng với chiến lược đa dạng hóa và khả năng thích ứng với thị trường.

5. Giai đoạn Trưởng thành: Hướng tới IPO

Giai đoạn trưởng thành là lúc startup đã lớn mạnh và có thể dẫn đầu ngành. Mục tiêu chính là hướng tới IPO hoặc M&A. Nhà đầu tư trong giai đoạn này thường là các quỹ đầu tư lớn, ngân hàng đầu tư và các công ty đầu tư tổ chức, với số tiền đầu tư lên đến hàng tỷ USD. Khả năng sinh lời ổn định, vị thế thị trường và tiềm năng tăng trưởng trong tương lai là những yếu tố quan trọng, cùng với cơ cấu quản trị và tính minh bạch tài chính.

6. Giai đoạn IPO/Exit: Bước ngoặt lớn

Cuối cùng, startup bước vào giai đoạn IPO hoặc Exit, trở thành công ty đại chúng hoặc một phần của tổ chức lớn hơn. Đây là một cột mốc quan trọng, mang lại nguồn vốn lớn và nâng cao uy tín thương hiệu. Tuy nhiên, quá trình chuẩn bị cho IPO đòi hỏi sự đầu tư dài hạn và nhiều nguồn lực. Việc IPO không chỉ đánh dấu sự thành công của một startup mà còn mở ra những cơ hội mới và thách thức trên con đường phát triển.

Trong suốt hành trình từ ý tưởng đến IPO, mỗi giai đoạn đều có những thách thức và cơ hội riêng, đòi hỏi startup phải linh hoạt và kiên trì. Nhà đầu tư mạo hiểm với kinh nghiệm và tầm nhìn chiến lược sẽ là những người đồng hành quan trọng, giúp định hướng và hỗ trợ startup vượt qua những khó khăn và đạt được mục tiêu cuối cùng.

Trong thế giới đầy biến động của kinh doanh hiện đại, hành trình của một startup không chỉ là một cuộc phiêu lưu đầy rủi ro mà còn là một quá trình kiên định và đổi mới không ngừng. Từ những bước đầu tiên với giai đoạn hạt giống đến những thành tựu đáng kể ở giai đoạn trưởng thành, mỗi bước đi đều ghi dấu ấn của sự cố gắng, sáng tạo và chiến lược. Đối với nhà đầu tư, việc đồng hành cùng các startup không chỉ là cơ hội để sinh lời mà còn là cơ hội để góp phần vào sự phát triển của nền kinh tế và xã hội. Và khi một startup đạt đến cột mốc IPO, đó không chỉ là thành công của riêng họ mà còn là minh chứng cho sức mạnh của tinh thần kinh doanh và khả năng vươn xa của con người. Hãy tiếp tục ủng hộ và đầu tư vào những ý tưởng đột phá, bởi chúng ta không bao giờ biết đâu sẽ là ‘unicorn’ tiếp theo trên thị trường toàn cầu.

Na Trần

VƯỜN ƯƠM KHỞI NGHIỆP VIỆT: Fanpage: Vườn Ươm Khởi Nghiệp Việt

CỐ VẤN KHỞI NGHIỆP VIỆT NAM: Fanpage: Cố vấn khởi nghiệp Việt Nam

SÀN GỌI VỐN VIỆT NAM : Fanpage: Sàn Gọi Vốn Việt Nam

Hotline: 0898898259  | Email: Covankhoinghiep@gmail.com